အေနာက္ ႐ုိးမက ေသြးခ်င္း တုိ႔ေျမ ဓညဝတီ
(၆၆)ႏွစ္ေျမာက္ ျပည္ေထာင္စုေန႔ အႀကိဳ ဂုဏ္ျပဳ ေဆာင္းပါး
ေသြးခ်င္းတို႔ေျမ ရခိုင္ ျပည္နယ္သည္ ျမန္မာ ႏိုင္ငံ၏ အေနာက္ဘက္ အစြန္ပိုင္းတြင္ ရွိကာ စတုရန္း မိုင္ေပါင္း ၁၄၂ဝဝ က်ယ္ဝန္းသည္။ ရခိုင္၊ ၿမိဳ၊ ခမီး၊ သက္၊ ဒိုင္းနက္၊ ကမန္၊ မရမာႀကီး စသည့္ ရခိုင္မ်ိဳးႏြယ္ စုမ်ားႏွင့္ ဗမာ၊ ခ်င္း စေသာ တိုင္းရင္းသားမ်ား အတူတကြ ပူးေပါင္း ေနထိုင္ၾကသည္။ လူဦးေရအားျဖင့္ သံုးသန္းေက်ာ္ ရွိပါသည္။
ရခိုင္ျပည္ နယ္သည္ ၿမိဳ႕နယ္ေပါင္း ၁၇ ၿမိဳ႕နယ္ႏွင့္ ၿမိဳ႕နယ္ခြဲ သံုးခုတို႔ ရွိ ၾကၿပီး ခ႐ိုင္အားျဖင့္ စစ္ေတြ၊ ေက်ာက္ျဖဴ၊ သံတြဲ၊ ေမာင္ေတာ ဟူ၍ ရွိသည္။ ကမ္းေျခမ်ားမွာ ဆင္ေျခေလွ်ာ ေရတိမ္ သဲေသာင္မ်ား ရွိ၍ စစ္ေတြပိြဳင့္ ကမ္းေျခ၊ ငပလီ ကမ္းေျခ၊ ဂြၿမိဳ႕နယ္ရွိ ကမ္းသာယာ ကမ္းေျခ၊ ေမာင္ေတာ ၿမိဳ႕နယ္ရွိ အလယ္ သံေက်ာ္ ကမ္းေျခမ်ားမွာ ကဲ့သို႔ အမ်ားျပည္သူ အနားယူ အပန္း ေျဖႏိုင္သည့္ ကမ္းေျခ မ်ားစြာ ရွိသည္။
ဒီဇင္ဘာလ ၁၅ ရက္သည္ ရခိုင္ ျပည္နယ္ေန႔ ျဖစ္သည္။ အေနာက္ ဖ႐ံုကာကြၽန္း ဆံေတာ္ရွင္ ဘုရားပြဲ၊ ေျမာက္ဦးရွစ္ေသာင္း ဘုရားပြဲ၊ စစ္ေတြ ဗုေဒၶါေမာ္ပြဲ တုိ႔သည္ ျပည္နယ္ အတြင္း ထင္ရွားသည္။ ဝါကြၽတ္လ ထမင္းေထာင္းပြဲ၊ တပို႔တြဲလ ရထားဆြဲပြဲ၊ တန္ခူးလ ေလွၿပိဳင္ပြဲ (ေလာင္းၿပိဳင္ပြဲ)ႏွင့္ က်င္ပြဲတုိ႔မွာ ရခိုင္႐ိုးရာ ယဥ္ေက်းမႈ ဓေလ့ ပြဲေတာ္မ်ား ျဖစ္သည္။
ကားလမ္း ဆက္သြယ္ေရးတြင္ ရခိုင္ ျပည္နယ္သို႔ ဆက္သြယ္သည့္ အဓိက ဝင္ေပါက္ လမ္းမႀကီး သံုးလမ္း ျဖစ္ေသာ မင္းဘူး- ပဒါန္း-အမ္း- စစ္ေတြ ကားလမ္း၊ ျပည္- ပန္းေတာင္း-ေတာင္ကုတ္ ကားလမ္းႏွင့္ သံတြဲ-ဂြ- ငါးသိုင္းေခ်ာင္း ကားလမ္းမ်ား ရွိသည္။ ရခိုင္ ျပည္နယ္တြင္ စုစုေပါင္း ကားလမ္း ၁ဝ၈၄ ဒသမ ၃ မိုင္ႏွင့္ ေပ ၁၈ဝ ႏွင့္ အထက္တံတားႀကီး ၄၂ စင္း တည္ေဆာက္ ေပးႏိုင္ခဲ့ၿပီး ျဖစ္ပါသည္။
ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္ အေနာက္ဘက္ နယ္စပ္ ေမာင္ေတာႏွင့္ ဘူးသီးေတာင္ ၿမိဳ႕မ်ားသို႔ သစ္သား တြဲဆိုင္းမ်ားျဖင့္ ေျပးဆြဲေသာ ရထားကို ၁၉၁၅ ခုႏွစ္တြင္ ရွိခဲ့ဖူးသည္။ ၁၉၂၆ ခုႏွစ္တြင္ နယ္ခ်ဲ႕တို႔က ထိုရထားလမ္းကို ျဖဳတ္သိမ္း လိုက္သည္။ ၂ဝဝ၉ ခုႏွစ္မွသာ စစ္ေတြ (ျပည္ေတာ္သာ) ဘူတာမွ ေရခ်မ္းျပင္ ဘူတာအထိ ၁၁ ဒသမ ၄၇ မိုင္ ေျပးဆြဲေသာ ရထားကို ေဒသခံတို႔ ကိုယ္ေတြ႕ ျမင္ေတြ႕ စီးနင္း ၾကရျခင္းပင္။
စစ္ေတြ-အမ္း- မင္းဘူးလမ္း အပိုင္းမွ ၂ဝ၁၁ ခုႏွစ္ ဧၿပီ ၁ဝ ရက္က ဖြင့္လွစ္ခဲ့ေသာ ယိုးတ႐ုတ္- ေက်ာက္ေတာ္ ရထား လမ္းပိုင္း အထိ ရခိုင္ ျပည္နယ္တြင္ ရထားလမ္း ခရီး ၅၁ ဒသမ ၅၈ မိုင္ ေဖာက္လုပ္ ႏိုင္ခဲ့ၿပီး ျဖစ္သည္။ ဖြင့္လွစ္ၿပီး ရထားလမ္း ပိုင္းမ်ားတြင္ ရွိေသာ စစ္ေတြ- ေက်ာက္ေတာ္- ေျမာက္ဦးတို႕မွ ေဒသခံမ်ား အိပ္မက္ ရထားႀကီးကို လြယ္ကူ သက္သာစြာ စီးနင္းကာ ခရီးသြားလာ ေနၾကရၿပီ ျဖစ္သည္။
ရခိုင္ျပည္နယ္ အတြင္း ျမစ္ေခ်ာင္းမ်ား ေပါမ်ား၍ ၿမိဳ႕ရြာမ်ား သြားလာ ဆက္သြယ္မႈ လြယ္ကူေစရန္ ျပည္တြင္းေရေၾကာင္း ပို႔ေဆာင္ေရးပိုင္ သေဘၤာမ်ား၊ ပုဂၢလိကပိုင္ သေဘၤာမ်ားျဖင့္ စစ္ေတြမွ ေက်ာက္ေတာ္၊ ေျမာက္ဦး၊ မင္းျပား၊ ရေသ့ေတာင္၊ ဘူးသီးေတာင္၊ ေပါက္ေတာ၊ ေျမပံု၊ ေက်ာက္ျဖဴ၊ ရမ္းၿဗဲအစ ရွိသည့္ ေရလမ္း ခရီးစဥ္ကို ေန႔စဥ္ခရီး သြားလာႏိုင္သည္။ ရခိုင္ ျပည္နယ္မွ အျခား ျပည္နယ္ႏွင့္ တိုင္းေဒသႀကီး ျပည္နယ္မ်ား သို႔ ေလေၾကာင္း ခရီးျဖင့္ ခရီးသြားမည္ ဆုိပါက ျမန္မာ့ ေလေၾကာင္းႏွင့္ ပုဂၢလိက ေလေၾကာင္း လိုင္းမ်ား ရွိသည္။
မ်က္ေမွာက္ေခတ္တြင္ အမ်ဳိးသား ပညာရည္ ျမင့္မားေရး အထူး စီမံကိန္း ေရးဆြဲ ေဆာင္ရြက္ခဲ့ရာ အေျခခံပညာ ေက်ာင္းမ်ားကုိ တုိးျမႇင့္ ဖြင့္လွစ္ ေပးခဲ့ၿပီး ျပည္နယ္ အတြင္း ဝိဇၨာ၊ သိပၸံ တကၠသိုလ္ တစ္ခု၊ ပညာေရး ေကာလိပ္ တစ္ခု ဖြင့္လွစ္ ေပးထားသည္။ ထုိ႔အျပင္ နည္းပညာ တကၠသိုလ္၊ ကြန္ပ်ဴတာ တကၠသိုလ္၊ အစုိးရ စက္မႈလက္မႈ သိပၸံ၊ အစုိးရ နည္းပညာ အထက္တန္း ေက်ာင္းတုိ႔ကုိလည္း တုိးျမႇင့္ဖြင့္လွစ္ ေပးႏုိင္ ခဲ့မႈေၾကာင့္ ရခုိင္ျပည္နယ္ အတြင္း သိပၸံႏွင့္ နည္းပညာ ေလ့လာ သင္ယူႏုိင္မႈ အခြင့္အလမ္းမ်ား ပြင့္လန္းလ်က္ ရွိေနပါသည္။
တုိင္းရင္းသား လူငယ္ ေမာင္မယ္မ်ား ဖြံ႕ၿဖိဳး တုိးတက္ေစရန္ စစ္ေတြ၌ လူငယ္ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရး သင္တန္းေက်ာင္း၊ အသက္ေမြးမႈ ပညာ ေလ့က်င့္ ေရးေက်ာင္း၊ စက္ျပင္ အလုပ္႐ုံႏွင့္ ေမာင္ေတာၿမိဳ႕၌ အမ်ဳိးသမီး အိမ္တြင္းမႈ သက္ေမြး လုပ္ငန္း သင္တန္း ေက်ာင္းမ်ား ဖြင့္လွစ္ ေပးထားပါသည္။
ရခုိင္ ျပည္နယ္တြင္ ေဆး႐ံု ၄၇႐ုံ အထိ ရွိလာသည္။ တုိင္းရင္း ေဆး႐ုံ တစ္႐ုံႏွင့္ တုိင္းရင္း ေဆးကုဌာန ၁၃ ဌာနအထိ ရွိလာၿပီ ျဖစ္သည္။ ထုိ႔အျပင္ ေဒသတြင္း မွာပင္ သူနာျပဳႏွင့္ သားဖြား ဆရာမမ်ား ေလ့က်င့္ ပ်ဳိးေထာင္ ေမြးထုတ္ေပးလ်က္ ရွိရာ သားဖြား သင္တန္းေက်ာင္း တစ္ေက်ာင္းႏွင့္ သူနာျပဳ သင္တန္းေက်ာင္း တစ္ေက်ာင္း ဖြင့္လွစ္ ေပးထားသည္။
ရခုိင္ ကမ္း႐ုိးတန္း၌ ထင္ရွားေသာ ပင္လယ္ကူး ဆိပ္ကမ္း ႀကီးမ်ား ျဖစ္သည့္ စစ္ေတြ ဆိပ္ကမ္း၊ ေက်ာက္ျဖဴ ဆိပ္ကမ္း၊ သံတြဲ ဆိပ္ကမ္းတုိ႔ ရွိၾကသည္။ စစ္ေတြ ဆိပ္ကမ္းအား တန္ခ်ိန္ ၁ဝဝဝဝ အထိ ရွိေသာ သေဘၤာႀကီးမ်ား ဝင္ေရာက္ ဆုိက္ကပ္ ႏုိင္မည့္ ႏုိင္ငံတကာ ဆိပ္ကမ္းႀကီး အျဖစ္ တည္ေဆာက္လ်က္ ရွိသည္။ သံတြဲၿမိဳ႕ အနီး အေပၚ ရည္ကြၽန္းတြင္ ႏုိင္ငံပိုင္ ပုလဲ ေမြးျမဴေရး လုပ္ငန္း ရွိသည္။ သစ္ေတာမ်ားမွ သစ္မာ၊ ဝါး၊ ထင္းစသည့္ သစ္ေတာထြက္ ပစၥည္းမ်ား ထုတ္လုပ္သည္။ ေရနံကို ရမ္းၿဗဲကြၽန္း၊ မာန္ေအာင္ကြၽန္း၊ ရဲကြၽန္း၊ ဖ႐ံုကာကြၽန္း၊ မိုးဇီကြၽန္း မ်ားရွိ တြင္းတိမ္မ်ားမွ အနည္းငယ္ရရွိသည္။ ေတာင္ ကုတ္ ၿမိဳ႕နယ္အနီး ေနပူေတာင္မွ စက်င္ေက်ာက္မ်ား ထုတ္လုပ္လ်က္ ရွိသည္။ ရက္ကန္း လုပ္ငန္းကို ႐ိုးရာဓေလ့ အေနျဖင့္ ရက္လုပ္ ၾကသည္။
ရခုိင္ျပည္နယ္ အတြင္းသို႔ ၂ဝ၁၂ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာ ၄ ရက္မွ ၁၉ ရက္အထိ အေျချပဳ ေဆးကုသေရး အဖဲြ႕တစ္ဖြဲ႕၊ နယ္လွည့္ ေဆးကုသေရး အဖဲြ႕ ခုနစ္ဖဲြ႕ ဖဲြ႕စည္း ေစလႊတ္၍ ေဒသခံ တုိင္းရင္းသား မ်ား၏ က်န္းမာေရး ေစာင့္ေရွာက္မႈ ျမႇင့္တင္ေရး လုပ္ငန္းမ်ားကုိ အေျချပဳ ေဆးကုသေရး အဖဲြ႕သည္ စစ္ေတြၿမိဳ႕၌ လည္းေကာင္း၊ တပ္မေတာ္ နယ္လွည့္ အထူးကု ေဆးအဖဲြ႕ အမွတ္(၁)သည္ ေက်ာက္ျဖဴၿမိဳ႕နယ္၊ ရမ္းၿဗဲၿမိဳ႕နယ္၊ ေက်ာက္နီ ေမာ္ေဒသ ကညင္ျပင္ေက်းရြာ၊ ငလာႀကီးေက်းရြာ၊ မက်ည္း ကုန္းရြာ၊ ေခ်ာင္းဝေက်းရြာ၊ ေထာက္ခ်ိန္ေက်းရြာ၊ ငရဲကင္း ေက်းရြာ၊မင္းသား စုေက်းရြာႏွင့္ ပတ္ဝန္းက်င္ ေက်းရြာမ်ား၌ လည္းေကာင္း၊ တပ္မေတာ္ နယ္လွည့္ ေဆးကုသေရး အဖြဲ႕(၂)သည္ ေပါက္ေတာ ၿမိဳ႕နယ္၊ ေျမပံုၿမိဳ႕နယ္၊ ရွမ္းရြာ၊ ဆင္အုိင္ ေက်းရြာ၊ ျမင္ဂါေက်းရြာ၊ ရွင္းရြာ၊ ေတာင္ေခ်ာင္းေက်းရြာ၊ ဆင္တုတ္ေက်းရြာႏွင့္ ပတ္ဝန္းက်င္ ေက်းရြာ မ်ား၌ လည္းေကာင္း၊ တပ္မေတာ္ နယ္လွည့္ ေဆးကုသေရး အဖြဲ႕(၃)သည္ ေက်ာက္ေတာ္ၿမိဳ႕နယ္၊ ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕နယ္၊ မင္းျပားၿမိဳ႕နယ္၊ စႀကၤာေက်းရြာ၊ ေနာေနာ္ေက်းရြာ၊ ယုိင္သည္ ေက်းရြာ၊ ကုန္းေဘာင္ ေက်းရြာ၊ ျမင္ဂါ ေက်းရြာ၊ နန္းက် ေက်းရြာ၊ ေလးၿမိဳ႕စား ေက်းရြာ၊ ေပါင္းတုတ္ ေက်းရြာႏွင့္ ပတ္ဝန္းက်င ္ေက်းရြာမ်ား၌ လည္းေကာင္း၊ တပ္မေတာ္ နယ္လွည့္ ေဆးကုသေရး အဖဲြ႕(၄) သည္ ေမာင္ေတာၿမိဳ႕နယ္၊ ေဝလာေတာင္ ေက်းရြာ၊ ေမာရဝတီ ေက်းရြာ၊ ခေရၿမိဳင္ ေက်းရြာ၊ ရြက္ညိဳေတာင္ ေက်းရြာ၊ ေအာင္ခ်မ္းသာ ေက်းရြာ၊ တမန္းသား ေက်းရြာ၊ ေအာင္မဂၤလာ ေက်းရြာ၊ ႀကိမ္ေခ်ာင္း ေက်းရြာ၊ ငါးခူရ ေက်းရြာ၊ ေလာင္ဒူး ေက်းရြာ၊ က်ီးကန္းျပင္ ေက်းရြာ၊ အငူေမာ္ ေက်းရြာႏွင့္ ပတ္ဝန္းက်င္ ေက်းရြာမ်ား၌ လည္းေကာင္း၊ တပ္မေတာ္ နယ္လွည့္ ေဆး ကုသေရး အဖဲြ႕(၅)သည္ မာန္ေအာင္ၿမိဳ႕နယ္၊ သံတြဲၿမိဳ႕နယ္၊ ကင္းေမွာ္ ေက်းရြာ၊ ငပုကုန္း ေက်းရြာ၊ ေက်ာက္တန္း ေက်းရြာ၊ မင္းထင္ေက်းရြာ၊ ဂ်ိေတၱာ ေက်းရြာ၊ ေတာင္ကုတ္ ၿမိဳ႕နယ္၊ ေရႊ ေလွေက်းရြာ၊ ဆင္ေခါင္း ေက်းရြာႏွင့္ ပတ္ဝန္းက်င္ေက်းရြာ မ်ား၌ လည္းေကာင္း၊ တပ္မေတာ္ နယ္လွည့္ ေဆးကုသေရး အဖဲြ႕ (၆)သည္ ရေသ့ေတာင္ ၿမိဳ႕နယ္၊ ဘူးသီးေတာင္ ၿမိဳ႕နယ္၊ ဇီးကုိင္းေက်းရြာ၊ ဇီးကုန္းေက်းရြာ၊ ေရႊေလာင္းတင္ ေက်းရြာ၊ ကန္ျပင္ ေက်းရြာ၊ ေရွာက္ၾကပ္ေက်းရြာ၊ ေစတီျပင္ ေက်းရြာ၊ ေက်ာက္စာတုိင္ ေက်းရြာႏွင့္ ပတ္ဝန္းက်င္ ေက်းရြာမ်ား၌ လည္းေကာင္း၊ တပ္မေတာ္ နယ္လွည့္ ေဆးကုသေရး အဖဲြ႕(၇)သည္ ပလက္ဝ ၿမိဳ႕နယ္၊ ဗာဂ်ီးနီးယား ေက်းရြာ၊ ဒုိေခ်ာင္းဝ ေက်းရြာ၊ ထရြန္အုိင္ ေက်းရြာ၊ ရွင္းလဝ ေက်းရြာ၊ ေရႊလုိက္ဝ ေက်းရြာ၊ ဆင္အုိးဝ ေက်းရြာႏွင့္ ပတ္ဝန္းက်င္ ေက်းရြာမ်ား၌ လည္းေကာင္း ေဒသခံ တုိင္းရင္းသား ျပည္သူမ်ားအား အခမဲ့ ေဆးဝါး ကုသ ေပးျခင္းႏွင့္ က်န္းမာေရး ေစာင့္ေရွာက္မႈ ျမႇင့္တင္ေရး လုပ္ငန္းမ်ားကို ေနရာေဒသ အသီးသီး၌ ေဆာင္ရြက္ ေပးခဲ့ သည္။
၎အျပင္ တပ္မေတာ္ နယ္လွည့္ အထူးကု ေဆးအဖဲြ႕မ်ားမွ ေနရာေဒသ အသီးသီးတြင္ ေဒသခံ တုိင္းရင္းသား ျပည္သူမ်ားအား ေဆးဝါး ကုသ ေပးသည့္အျပင္ နယ္ေျမ ေဒသႏွင့္ ရာသီဥတု အေပၚ မူတည္၍ ျဖစ္ပြားတတ္ေသာ ေရာဂါမ်ားႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ က်န္းမာေရး ဆုိင္ရာ အသိ ပညာေပး လုပ္ငန္းမ်ား ေဆာင္ရြက္ ေပးျခင္း၊ မ်က္စိ ေဝဒနာ ကုသေပးျခင္း၊ သြားဘက္ ဆုိင္ရာ ေရာဂါမ်ား ကုသေပးျခင္း၊ ငွက္ဖ်ားေရာဂါ၊ ေသြးလြန္ တုပ္ေကြး ေရာဂါ မျဖစ္ပြား ေစေရး၊ တစ္ကုိယ္ေရ သန္႔ရွင္းေရး လုိက္နာသင့္သည့္ အခ်က္မ်ား၊ ပတ္ဝန္းက်င္ သန္႔ရွင္းေရးႏွင့္ ျခင္အႏၲရာယ္ ကင္းရွင္းေရး အတြက္ ျခင္ေထာင္ ေဆးစိမ္မႈမ်ား ကို လက္ေတြ႕ သ႐ုပ္ ျပသျခင္း၊ သန္႔ရွင္းေသာ ေသာက္သံုးေရ ရရွိေရးအတြက္ ေက်းရြာမ်ား အတြင္းရွိ ေရတြင္း၊ ေရကန္မ်ားကို လိုက္လံစစ္ေဆး၍ ေရာဂါ ကာကြယ္ေဆး ခတ္ေပးျခင္း၊ ယင္လံုအိမ္သာ စနစ္တက် သံုးစဲြတတ္ေရး အတြက္ လက္ေတြ႕ သ႐ုပ္ျပသ ေပးျခင္း စသည္ျဖင့္ ေဒသခံ တုိင္းရင္းသား မ်ား၏ က်န္းမာေရး ေစာင့္ေရွာက္မႈ အဆင့္ ျမႇင့္တင္ျခင္း လုပ္ငန္းမ်ား ေဆာင္ရြက္ ေပးခဲ့ၾကသည္။
၂ဝ၁၂ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာ ၄ ရက္မွ ၁၉ ရက္အထိ ရခုိင္ ျပည္နယ္ အတြင္းရွိ ေက်းရြာမ်ား အလိုက္ တပ္မေတာ္ နယ္လွည့္ အထူးကု ေဆးအဖဲြ႕(၇)ဖဲြ႕ႏွင့္ အေျချပဳ ေဆးကုသေရး အဖဲြ႕(၁)ဖြဲ႕ တုိ႔မွ ကုသ ေပးခဲ့သည့္ တုိင္းရင္းသား ေဒသခံ ျပည္သူမွာ စုစုေပါင္း ၁၅၉ဝ၉ ဦး ကုသ ေပးခဲ့ၾကသည္။
ယေန႔ ရခုိင္ ျပည္နယ္သည္ မႏွစ္ကႏွင့္ မတူ တစ္ႏွစ္ၿပီး တစ္ႏွစ္ သိသိသာသာ ေျပာင္းလဲ တုိးတက္ လာခဲ့ပါသည္။ ဖြဲ႕စည္းပုံ အေျခခံ ဥပေဒႏွင့္ အညီ ရခုိင္ တိုင္းရင္းသားတုိ႔ ကိုယ္ တုိင္ ေရြးခ်ယ္ တင္ေျမႇာက္ထားေသာ အစုိးရ အဖြဲ႕လည္း ရွိေနၿပီ။ အျခားတုိင္း ေဒသႀကီး၊ ျပည္နယ္မ်ားႏွင့္ ကြာဟမႈ မရွိ တစ္ေျပးညီ ဖြံ႕ၿဖိဳး တုိးတက္ေအာင္ ျပည္ေထာင္စု အစုိးရ၏ စီစဥ္ လမ္းၫႊန္ ေဆာင္ရြက္ေပးမႈ၊ ျပည္နယ္ အစုိးရ၏ ၾကပ္မတ္ အေကာင္ အထည္ေဖာ္ ေဆာင္ရြက္မႈ မ်ားျဖင့္ ရခုိင္သား တုိ႔၏ လူမႈ စီးပြား ဘဝမ်ား အေျခခံ ခုိင္မာေနၿပီ ျဖစ္ပါသည္။ ။
(၆၆)ႏွစ္ေျမာက္ ျပည္ေထာင္စုေန႔ အႀကိဳ ဂုဏ္ျပဳ ေဆာင္းပါး
ေသြးခ်င္းတို႔ေျမ ရခိုင္ ျပည္နယ္သည္ ျမန္မာ ႏိုင္ငံ၏ အေနာက္ဘက္ အစြန္ပိုင္းတြင္ ရွိကာ စတုရန္း မိုင္ေပါင္း ၁၄၂ဝဝ က်ယ္ဝန္းသည္။ ရခိုင္၊ ၿမိဳ၊ ခမီး၊ သက္၊ ဒိုင္းနက္၊ ကမန္၊ မရမာႀကီး စသည့္ ရခိုင္မ်ိဳးႏြယ္ စုမ်ားႏွင့္ ဗမာ၊ ခ်င္း စေသာ တိုင္းရင္းသားမ်ား အတူတကြ ပူးေပါင္း ေနထိုင္ၾကသည္။ လူဦးေရအားျဖင့္ သံုးသန္းေက်ာ္ ရွိပါသည္။
ရခိုင္ျပည္ နယ္သည္ ၿမိဳ႕နယ္ေပါင္း ၁၇ ၿမိဳ႕နယ္ႏွင့္ ၿမိဳ႕နယ္ခြဲ သံုးခုတို႔ ရွိ ၾကၿပီး ခ႐ိုင္အားျဖင့္ စစ္ေတြ၊ ေက်ာက္ျဖဴ၊ သံတြဲ၊ ေမာင္ေတာ ဟူ၍ ရွိသည္။ ကမ္းေျခမ်ားမွာ ဆင္ေျခေလွ်ာ ေရတိမ္ သဲေသာင္မ်ား ရွိ၍ စစ္ေတြပိြဳင့္ ကမ္းေျခ၊ ငပလီ ကမ္းေျခ၊ ဂြၿမိဳ႕နယ္ရွိ ကမ္းသာယာ ကမ္းေျခ၊ ေမာင္ေတာ ၿမိဳ႕နယ္ရွိ အလယ္ သံေက်ာ္ ကမ္းေျခမ်ားမွာ ကဲ့သို႔ အမ်ားျပည္သူ အနားယူ အပန္း ေျဖႏိုင္သည့္ ကမ္းေျခ မ်ားစြာ ရွိသည္။
ဒီဇင္ဘာလ ၁၅ ရက္သည္ ရခိုင္ ျပည္နယ္ေန႔ ျဖစ္သည္။ အေနာက္ ဖ႐ံုကာကြၽန္း ဆံေတာ္ရွင္ ဘုရားပြဲ၊ ေျမာက္ဦးရွစ္ေသာင္း ဘုရားပြဲ၊ စစ္ေတြ ဗုေဒၶါေမာ္ပြဲ တုိ႔သည္ ျပည္နယ္ အတြင္း ထင္ရွားသည္။ ဝါကြၽတ္လ ထမင္းေထာင္းပြဲ၊ တပို႔တြဲလ ရထားဆြဲပြဲ၊ တန္ခူးလ ေလွၿပိဳင္ပြဲ (ေလာင္းၿပိဳင္ပြဲ)ႏွင့္ က်င္ပြဲတုိ႔မွာ ရခိုင္႐ိုးရာ ယဥ္ေက်းမႈ ဓေလ့ ပြဲေတာ္မ်ား ျဖစ္သည္။
ကားလမ္း ဆက္သြယ္ေရးတြင္ ရခိုင္ ျပည္နယ္သို႔ ဆက္သြယ္သည့္ အဓိက ဝင္ေပါက္ လမ္းမႀကီး သံုးလမ္း ျဖစ္ေသာ မင္းဘူး- ပဒါန္း-အမ္း- စစ္ေတြ ကားလမ္း၊ ျပည္- ပန္းေတာင္း-ေတာင္ကုတ္ ကားလမ္းႏွင့္ သံတြဲ-ဂြ- ငါးသိုင္းေခ်ာင္း ကားလမ္းမ်ား ရွိသည္။ ရခိုင္ ျပည္နယ္တြင္ စုစုေပါင္း ကားလမ္း ၁ဝ၈၄ ဒသမ ၃ မိုင္ႏွင့္ ေပ ၁၈ဝ ႏွင့္ အထက္တံတားႀကီး ၄၂ စင္း တည္ေဆာက္ ေပးႏိုင္ခဲ့ၿပီး ျဖစ္ပါသည္။
ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္ အေနာက္ဘက္ နယ္စပ္ ေမာင္ေတာႏွင့္ ဘူးသီးေတာင္ ၿမိဳ႕မ်ားသို႔ သစ္သား တြဲဆိုင္းမ်ားျဖင့္ ေျပးဆြဲေသာ ရထားကို ၁၉၁၅ ခုႏွစ္တြင္ ရွိခဲ့ဖူးသည္။ ၁၉၂၆ ခုႏွစ္တြင္ နယ္ခ်ဲ႕တို႔က ထိုရထားလမ္းကို ျဖဳတ္သိမ္း လိုက္သည္။ ၂ဝဝ၉ ခုႏွစ္မွသာ စစ္ေတြ (ျပည္ေတာ္သာ) ဘူတာမွ ေရခ်မ္းျပင္ ဘူတာအထိ ၁၁ ဒသမ ၄၇ မိုင္ ေျပးဆြဲေသာ ရထားကို ေဒသခံတို႔ ကိုယ္ေတြ႕ ျမင္ေတြ႕ စီးနင္း ၾကရျခင္းပင္။
စစ္ေတြ-အမ္း- မင္းဘူးလမ္း အပိုင္းမွ ၂ဝ၁၁ ခုႏွစ္ ဧၿပီ ၁ဝ ရက္က ဖြင့္လွစ္ခဲ့ေသာ ယိုးတ႐ုတ္- ေက်ာက္ေတာ္ ရထား လမ္းပိုင္း အထိ ရခိုင္ ျပည္နယ္တြင္ ရထားလမ္း ခရီး ၅၁ ဒသမ ၅၈ မိုင္ ေဖာက္လုပ္ ႏိုင္ခဲ့ၿပီး ျဖစ္သည္။ ဖြင့္လွစ္ၿပီး ရထားလမ္း ပိုင္းမ်ားတြင္ ရွိေသာ စစ္ေတြ- ေက်ာက္ေတာ္- ေျမာက္ဦးတို႕မွ ေဒသခံမ်ား အိပ္မက္ ရထားႀကီးကို လြယ္ကူ သက္သာစြာ စီးနင္းကာ ခရီးသြားလာ ေနၾကရၿပီ ျဖစ္သည္။
ရခိုင္ျပည္နယ္ အတြင္း ျမစ္ေခ်ာင္းမ်ား ေပါမ်ား၍ ၿမိဳ႕ရြာမ်ား သြားလာ ဆက္သြယ္မႈ လြယ္ကူေစရန္ ျပည္တြင္းေရေၾကာင္း ပို႔ေဆာင္ေရးပိုင္ သေဘၤာမ်ား၊ ပုဂၢလိကပိုင္ သေဘၤာမ်ားျဖင့္ စစ္ေတြမွ ေက်ာက္ေတာ္၊ ေျမာက္ဦး၊ မင္းျပား၊ ရေသ့ေတာင္၊ ဘူးသီးေတာင္၊ ေပါက္ေတာ၊ ေျမပံု၊ ေက်ာက္ျဖဴ၊ ရမ္းၿဗဲအစ ရွိသည့္ ေရလမ္း ခရီးစဥ္ကို ေန႔စဥ္ခရီး သြားလာႏိုင္သည္။ ရခိုင္ ျပည္နယ္မွ အျခား ျပည္နယ္ႏွင့္ တိုင္းေဒသႀကီး ျပည္နယ္မ်ား သို႔ ေလေၾကာင္း ခရီးျဖင့္ ခရီးသြားမည္ ဆုိပါက ျမန္မာ့ ေလေၾကာင္းႏွင့္ ပုဂၢလိက ေလေၾကာင္း လိုင္းမ်ား ရွိသည္။
မ်က္ေမွာက္ေခတ္တြင္ အမ်ဳိးသား ပညာရည္ ျမင့္မားေရး အထူး စီမံကိန္း ေရးဆြဲ ေဆာင္ရြက္ခဲ့ရာ အေျခခံပညာ ေက်ာင္းမ်ားကုိ တုိးျမႇင့္ ဖြင့္လွစ္ ေပးခဲ့ၿပီး ျပည္နယ္ အတြင္း ဝိဇၨာ၊ သိပၸံ တကၠသိုလ္ တစ္ခု၊ ပညာေရး ေကာလိပ္ တစ္ခု ဖြင့္လွစ္ ေပးထားသည္။ ထုိ႔အျပင္ နည္းပညာ တကၠသိုလ္၊ ကြန္ပ်ဴတာ တကၠသိုလ္၊ အစုိးရ စက္မႈလက္မႈ သိပၸံ၊ အစုိးရ နည္းပညာ အထက္တန္း ေက်ာင္းတုိ႔ကုိလည္း တုိးျမႇင့္ဖြင့္လွစ္ ေပးႏုိင္ ခဲ့မႈေၾကာင့္ ရခုိင္ျပည္နယ္ အတြင္း သိပၸံႏွင့္ နည္းပညာ ေလ့လာ သင္ယူႏုိင္မႈ အခြင့္အလမ္းမ်ား ပြင့္လန္းလ်က္ ရွိေနပါသည္။
တုိင္းရင္းသား လူငယ္ ေမာင္မယ္မ်ား ဖြံ႕ၿဖိဳး တုိးတက္ေစရန္ စစ္ေတြ၌ လူငယ္ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရး သင္တန္းေက်ာင္း၊ အသက္ေမြးမႈ ပညာ ေလ့က်င့္ ေရးေက်ာင္း၊ စက္ျပင္ အလုပ္႐ုံႏွင့္ ေမာင္ေတာၿမိဳ႕၌ အမ်ဳိးသမီး အိမ္တြင္းမႈ သက္ေမြး လုပ္ငန္း သင္တန္း ေက်ာင္းမ်ား ဖြင့္လွစ္ ေပးထားပါသည္။
ရခုိင္ ျပည္နယ္တြင္ ေဆး႐ံု ၄၇႐ုံ အထိ ရွိလာသည္။ တုိင္းရင္း ေဆး႐ုံ တစ္႐ုံႏွင့္ တုိင္းရင္း ေဆးကုဌာန ၁၃ ဌာနအထိ ရွိလာၿပီ ျဖစ္သည္။ ထုိ႔အျပင္ ေဒသတြင္း မွာပင္ သူနာျပဳႏွင့္ သားဖြား ဆရာမမ်ား ေလ့က်င့္ ပ်ဳိးေထာင္ ေမြးထုတ္ေပးလ်က္ ရွိရာ သားဖြား သင္တန္းေက်ာင္း တစ္ေက်ာင္းႏွင့္ သူနာျပဳ သင္တန္းေက်ာင္း တစ္ေက်ာင္း ဖြင့္လွစ္ ေပးထားသည္။
ရခုိင္ ကမ္း႐ုိးတန္း၌ ထင္ရွားေသာ ပင္လယ္ကူး ဆိပ္ကမ္း ႀကီးမ်ား ျဖစ္သည့္ စစ္ေတြ ဆိပ္ကမ္း၊ ေက်ာက္ျဖဴ ဆိပ္ကမ္း၊ သံတြဲ ဆိပ္ကမ္းတုိ႔ ရွိၾကသည္။ စစ္ေတြ ဆိပ္ကမ္းအား တန္ခ်ိန္ ၁ဝဝဝဝ အထိ ရွိေသာ သေဘၤာႀကီးမ်ား ဝင္ေရာက္ ဆုိက္ကပ္ ႏုိင္မည့္ ႏုိင္ငံတကာ ဆိပ္ကမ္းႀကီး အျဖစ္ တည္ေဆာက္လ်က္ ရွိသည္။ သံတြဲၿမိဳ႕ အနီး အေပၚ ရည္ကြၽန္းတြင္ ႏုိင္ငံပိုင္ ပုလဲ ေမြးျမဴေရး လုပ္ငန္း ရွိသည္။ သစ္ေတာမ်ားမွ သစ္မာ၊ ဝါး၊ ထင္းစသည့္ သစ္ေတာထြက္ ပစၥည္းမ်ား ထုတ္လုပ္သည္။ ေရနံကို ရမ္းၿဗဲကြၽန္း၊ မာန္ေအာင္ကြၽန္း၊ ရဲကြၽန္း၊ ဖ႐ံုကာကြၽန္း၊ မိုးဇီကြၽန္း မ်ားရွိ တြင္းတိမ္မ်ားမွ အနည္းငယ္ရရွိသည္။ ေတာင္ ကုတ္ ၿမိဳ႕နယ္အနီး ေနပူေတာင္မွ စက်င္ေက်ာက္မ်ား ထုတ္လုပ္လ်က္ ရွိသည္။ ရက္ကန္း လုပ္ငန္းကို ႐ိုးရာဓေလ့ အေနျဖင့္ ရက္လုပ္ ၾကသည္။
ရခုိင္ျပည္နယ္ အတြင္းသို႔ ၂ဝ၁၂ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာ ၄ ရက္မွ ၁၉ ရက္အထိ အေျချပဳ ေဆးကုသေရး အဖဲြ႕တစ္ဖြဲ႕၊ နယ္လွည့္ ေဆးကုသေရး အဖဲြ႕ ခုနစ္ဖဲြ႕ ဖဲြ႕စည္း ေစလႊတ္၍ ေဒသခံ တုိင္းရင္းသား မ်ား၏ က်န္းမာေရး ေစာင့္ေရွာက္မႈ ျမႇင့္တင္ေရး လုပ္ငန္းမ်ားကုိ အေျချပဳ ေဆးကုသေရး အဖဲြ႕သည္ စစ္ေတြၿမိဳ႕၌ လည္းေကာင္း၊ တပ္မေတာ္ နယ္လွည့္ အထူးကု ေဆးအဖဲြ႕ အမွတ္(၁)သည္ ေက်ာက္ျဖဴၿမိဳ႕နယ္၊ ရမ္းၿဗဲၿမိဳ႕နယ္၊ ေက်ာက္နီ ေမာ္ေဒသ ကညင္ျပင္ေက်းရြာ၊ ငလာႀကီးေက်းရြာ၊ မက်ည္း ကုန္းရြာ၊ ေခ်ာင္းဝေက်းရြာ၊ ေထာက္ခ်ိန္ေက်းရြာ၊ ငရဲကင္း ေက်းရြာ၊မင္းသား စုေက်းရြာႏွင့္ ပတ္ဝန္းက်င္ ေက်းရြာမ်ား၌ လည္းေကာင္း၊ တပ္မေတာ္ နယ္လွည့္ ေဆးကုသေရး အဖြဲ႕(၂)သည္ ေပါက္ေတာ ၿမိဳ႕နယ္၊ ေျမပံုၿမိဳ႕နယ္၊ ရွမ္းရြာ၊ ဆင္အုိင္ ေက်းရြာ၊ ျမင္ဂါေက်းရြာ၊ ရွင္းရြာ၊ ေတာင္ေခ်ာင္းေက်းရြာ၊ ဆင္တုတ္ေက်းရြာႏွင့္ ပတ္ဝန္းက်င္ ေက်းရြာ မ်ား၌ လည္းေကာင္း၊ တပ္မေတာ္ နယ္လွည့္ ေဆးကုသေရး အဖြဲ႕(၃)သည္ ေက်ာက္ေတာ္ၿမိဳ႕နယ္၊ ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕နယ္၊ မင္းျပားၿမိဳ႕နယ္၊ စႀကၤာေက်းရြာ၊ ေနာေနာ္ေက်းရြာ၊ ယုိင္သည္ ေက်းရြာ၊ ကုန္းေဘာင္ ေက်းရြာ၊ ျမင္ဂါ ေက်းရြာ၊ နန္းက် ေက်းရြာ၊ ေလးၿမိဳ႕စား ေက်းရြာ၊ ေပါင္းတုတ္ ေက်းရြာႏွင့္ ပတ္ဝန္းက်င ္ေက်းရြာမ်ား၌ လည္းေကာင္း၊ တပ္မေတာ္ နယ္လွည့္ ေဆးကုသေရး အဖဲြ႕(၄) သည္ ေမာင္ေတာၿမိဳ႕နယ္၊ ေဝလာေတာင္ ေက်းရြာ၊ ေမာရဝတီ ေက်းရြာ၊ ခေရၿမိဳင္ ေက်းရြာ၊ ရြက္ညိဳေတာင္ ေက်းရြာ၊ ေအာင္ခ်မ္းသာ ေက်းရြာ၊ တမန္းသား ေက်းရြာ၊ ေအာင္မဂၤလာ ေက်းရြာ၊ ႀကိမ္ေခ်ာင္း ေက်းရြာ၊ ငါးခူရ ေက်းရြာ၊ ေလာင္ဒူး ေက်းရြာ၊ က်ီးကန္းျပင္ ေက်းရြာ၊ အငူေမာ္ ေက်းရြာႏွင့္ ပတ္ဝန္းက်င္ ေက်းရြာမ်ား၌ လည္းေကာင္း၊ တပ္မေတာ္ နယ္လွည့္ ေဆး ကုသေရး အဖဲြ႕(၅)သည္ မာန္ေအာင္ၿမိဳ႕နယ္၊ သံတြဲၿမိဳ႕နယ္၊ ကင္းေမွာ္ ေက်းရြာ၊ ငပုကုန္း ေက်းရြာ၊ ေက်ာက္တန္း ေက်းရြာ၊ မင္းထင္ေက်းရြာ၊ ဂ်ိေတၱာ ေက်းရြာ၊ ေတာင္ကုတ္ ၿမိဳ႕နယ္၊ ေရႊ ေလွေက်းရြာ၊ ဆင္ေခါင္း ေက်းရြာႏွင့္ ပတ္ဝန္းက်င္ေက်းရြာ မ်ား၌ လည္းေကာင္း၊ တပ္မေတာ္ နယ္လွည့္ ေဆးကုသေရး အဖဲြ႕ (၆)သည္ ရေသ့ေတာင္ ၿမိဳ႕နယ္၊ ဘူးသီးေတာင္ ၿမိဳ႕နယ္၊ ဇီးကုိင္းေက်းရြာ၊ ဇီးကုန္းေက်းရြာ၊ ေရႊေလာင္းတင္ ေက်းရြာ၊ ကန္ျပင္ ေက်းရြာ၊ ေရွာက္ၾကပ္ေက်းရြာ၊ ေစတီျပင္ ေက်းရြာ၊ ေက်ာက္စာတုိင္ ေက်းရြာႏွင့္ ပတ္ဝန္းက်င္ ေက်းရြာမ်ား၌ လည္းေကာင္း၊ တပ္မေတာ္ နယ္လွည့္ ေဆးကုသေရး အဖဲြ႕(၇)သည္ ပလက္ဝ ၿမိဳ႕နယ္၊ ဗာဂ်ီးနီးယား ေက်းရြာ၊ ဒုိေခ်ာင္းဝ ေက်းရြာ၊ ထရြန္အုိင္ ေက်းရြာ၊ ရွင္းလဝ ေက်းရြာ၊ ေရႊလုိက္ဝ ေက်းရြာ၊ ဆင္အုိးဝ ေက်းရြာႏွင့္ ပတ္ဝန္းက်င္ ေက်းရြာမ်ား၌ လည္းေကာင္း ေဒသခံ တုိင္းရင္းသား ျပည္သူမ်ားအား အခမဲ့ ေဆးဝါး ကုသ ေပးျခင္းႏွင့္ က်န္းမာေရး ေစာင့္ေရွာက္မႈ ျမႇင့္တင္ေရး လုပ္ငန္းမ်ားကို ေနရာေဒသ အသီးသီး၌ ေဆာင္ရြက္ ေပးခဲ့ သည္။
၎အျပင္ တပ္မေတာ္ နယ္လွည့္ အထူးကု ေဆးအဖဲြ႕မ်ားမွ ေနရာေဒသ အသီးသီးတြင္ ေဒသခံ တုိင္းရင္းသား ျပည္သူမ်ားအား ေဆးဝါး ကုသ ေပးသည့္အျပင္ နယ္ေျမ ေဒသႏွင့္ ရာသီဥတု အေပၚ မူတည္၍ ျဖစ္ပြားတတ္ေသာ ေရာဂါမ်ားႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ က်န္းမာေရး ဆုိင္ရာ အသိ ပညာေပး လုပ္ငန္းမ်ား ေဆာင္ရြက္ ေပးျခင္း၊ မ်က္စိ ေဝဒနာ ကုသေပးျခင္း၊ သြားဘက္ ဆုိင္ရာ ေရာဂါမ်ား ကုသေပးျခင္း၊ ငွက္ဖ်ားေရာဂါ၊ ေသြးလြန္ တုပ္ေကြး ေရာဂါ မျဖစ္ပြား ေစေရး၊ တစ္ကုိယ္ေရ သန္႔ရွင္းေရး လုိက္နာသင့္သည့္ အခ်က္မ်ား၊ ပတ္ဝန္းက်င္ သန္႔ရွင္းေရးႏွင့္ ျခင္အႏၲရာယ္ ကင္းရွင္းေရး အတြက္ ျခင္ေထာင္ ေဆးစိမ္မႈမ်ား ကို လက္ေတြ႕ သ႐ုပ္ ျပသျခင္း၊ သန္႔ရွင္းေသာ ေသာက္သံုးေရ ရရွိေရးအတြက္ ေက်းရြာမ်ား အတြင္းရွိ ေရတြင္း၊ ေရကန္မ်ားကို လိုက္လံစစ္ေဆး၍ ေရာဂါ ကာကြယ္ေဆး ခတ္ေပးျခင္း၊ ယင္လံုအိမ္သာ စနစ္တက် သံုးစဲြတတ္ေရး အတြက္ လက္ေတြ႕ သ႐ုပ္ျပသ ေပးျခင္း စသည္ျဖင့္ ေဒသခံ တုိင္းရင္းသား မ်ား၏ က်န္းမာေရး ေစာင့္ေရွာက္မႈ အဆင့္ ျမႇင့္တင္ျခင္း လုပ္ငန္းမ်ား ေဆာင္ရြက္ ေပးခဲ့ၾကသည္။
၂ဝ၁၂ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာ ၄ ရက္မွ ၁၉ ရက္အထိ ရခုိင္ ျပည္နယ္ အတြင္းရွိ ေက်းရြာမ်ား အလိုက္ တပ္မေတာ္ နယ္လွည့္ အထူးကု ေဆးအဖဲြ႕(၇)ဖဲြ႕ႏွင့္ အေျချပဳ ေဆးကုသေရး အဖဲြ႕(၁)ဖြဲ႕ တုိ႔မွ ကုသ ေပးခဲ့သည့္ တုိင္းရင္းသား ေဒသခံ ျပည္သူမွာ စုစုေပါင္း ၁၅၉ဝ၉ ဦး ကုသ ေပးခဲ့ၾကသည္။
ယေန႔ ရခုိင္ ျပည္နယ္သည္ မႏွစ္ကႏွင့္ မတူ တစ္ႏွစ္ၿပီး တစ္ႏွစ္ သိသိသာသာ ေျပာင္းလဲ တုိးတက္ လာခဲ့ပါသည္။ ဖြဲ႕စည္းပုံ အေျခခံ ဥပေဒႏွင့္ အညီ ရခုိင္ တိုင္းရင္းသားတုိ႔ ကိုယ္ တုိင္ ေရြးခ်ယ္ တင္ေျမႇာက္ထားေသာ အစုိးရ အဖြဲ႕လည္း ရွိေနၿပီ။ အျခားတုိင္း ေဒသႀကီး၊ ျပည္နယ္မ်ားႏွင့္ ကြာဟမႈ မရွိ တစ္ေျပးညီ ဖြံ႕ၿဖိဳး တုိးတက္ေအာင္ ျပည္ေထာင္စု အစုိးရ၏ စီစဥ္ လမ္းၫႊန္ ေဆာင္ရြက္ေပးမႈ၊ ျပည္နယ္ အစုိးရ၏ ၾကပ္မတ္ အေကာင္ အထည္ေဖာ္ ေဆာင္ရြက္မႈ မ်ားျဖင့္ ရခုိင္သား တုိ႔၏ လူမႈ စီးပြား ဘဝမ်ား အေျခခံ ခုိင္မာေနၿပီ ျဖစ္ပါသည္။ ။
No comments:
Post a Comment